İnsanın İçinde Bir Nefes: Nefs

Nefs; yaratılmış olan her insanın ruhuna ait bir olgudur. Bazı kaynaklarda Allah ile insan arasında bir perde olduğu söylenen nefsin pek çok kaynaktaki ortak tanımı; insana sürekli günah işlemesini emreden bir husus olması üzerine olsa da ben nefsin asla tek yönlü bir yapıya sahip olmadığını düşünenlerdenim. Tıpkı toplumumuzda kanıksanmış olan tek yönlü kader algısındaki yanılma gibi…

Kimi zaman alimlerin, hatta ve hatta peygamberlerin bile sınandığı nefs algısı, pek çok inanışta farklı isimlerle kendisine yer bulmuştur. Çoğu zaman üstesinden gelinmesi gereken bir algı olarak karşımıza çıksa da, psikolojide kabul gören tanımıyla; insanın hayatta kalabilmek için nasıl ki güdüsel davranışları var ise, nefs de bir nokta da insanın hayatta kalmasını sağlar. Nasıl ki kul hakkı dinen gözetilen bir durum ise; Peygamber Efendimiz bir hadisinde:

‘‘Nefsinize zulmetmeyin, çünkü onun sizin üzerinizde hakkı vardır.” buyurmaktadır. Yani burada aslında nefsinde bir noktaya kadar tatmin edilmesi gereken bir olgu olduğunu görmekteyiz.

İnsanlar yapısal, karakter ve kişilik olarak birbirinden nasıl ayrılıyorsa, nefs de kendi içinde 7’ye ayrılan bir yapıyla karşımıza çıkıyor. Ve buna tasavvuf literatüründe ”Nefs Mertebeleri” denmektedir.

Nefs Mertebeleri Aşağıdaki Gibidir:

• Nefsi emmare.
• Nefsi levvame.
• Nefsi mülhime.
• Nefsi mutmainne.
• Nefsi radiyye.
• Nefsi marziyye.
• Nefsi kâmile.

İçimizdeki özün farkına vardığımızda, Allah tarafından üflenen o ruhun biricikliğini kavradığımızda, kendimize olan yolculuğumuz başlıyor. Bu yolculuğun en önemli kısmı da yüzleşmekten geçiyor. Yüzleşmenin ise en zor kısmı kendimizle yüzleşmek oluyor. İçten içe ötelediğimiz, belki farkında bile olmadığımız içimizdeki nefes yani nefs ortaya çıkıyor.  Peki insan nefsini nasıl tanır? Bir sonraki yazımda hep birlikte nefsimizin inceliklerinden bahsedelim isterim.

Yarın uyanacağınız günün, bugününüzden çok daha iyi olması dileklerimle. Haftaya görüşmek üzere…